Rzecznik w ślad za Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uważa, że organy samorządu terytorialnego nie powinny przyczyniać się do krzewienia nieuczciwych praktyk rynkowych w powiecie. Władza lokalna kształtuje bowiem wzorce i daje przykład postępowania. Obecnie trudno jest wymagać od przedsiębiorców (właścicieli hoteli, moteli, zajazdów, domów weselnych itp.), żeby unikali praktyk, jakie powszechnie odbywają się w gminnych domach kultury, remizach strażackich czy lokalach sołectw.

Wniosek rzecznika

Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Radzyniu Podlaskim działając  na podstawie art. 42 ust 1 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U.2017.229) wnioskuje o podjęcie uchwały w sprawie współpracy jednostek organizacyjnych samorządu gminnego z przedsiębiorcami, zakazującej kierownikom urzędów oraz instytucji gminnych wynajmu oraz użyczania lokali miejskich firmom prowadzącym marketing bezpośredni towarów i usług z użyciem nieuczciwych praktyk rynkowych.   

 Uzasadnienie

Zgodnie z art. 42 ust 1 pkt 2 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów stanowi, że „do zadań rzecznika konsumentów w szczególności należy […] składanie wniosków w sprawie w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów”. Sprzedaż towarów i usług poza lokalem przedsiębiorcy podczas pokazów, prezentacji, wykładów oraz podobnych spotkań jest istotnym zagrożeniem dla konsumentów z powiatu radzyńskiego. Dotychczasowe metody ochrony konsumentów nie dają oczekiwanych rezultatów. Zasadne jest podjęcie działań prawnych przez Radę Gminy, ponieważ sprzedaż odbywa się również w lokalach należących do samorządu gminnego. Wydaje się, że samorząd nie powinien korzystać na takiej działalności ani nawet legitymizować jej w świadomości konsumentów, jako właściciel lokali w których jest prowadzona.      

Konsumenci poddawani są zaawansowanemu marketingowi, któremu nie potrafią się oprzeć. W rezultacie rażąco przepłacają za rzeczy wątpliwej wartości, często zaciągając na ten cel wieloletnie zobowiązania kredytowe, mniej lub bardziej świadomie przekonani o nieistniejących cechach kupowanych produktów. Nie w każdym wypadku prawo daje możliwość wycofania się z takiej umowy. Nie zawsze konsumenci są w stanie zareagować prawidłowo i odpowiednio szybko. Dlatego w procesie ochrony konsumentów kluczowa jest prewencja.

Należy szczególnie podkreślić, że z racji cech fizycznych (jak gorszy wzrok i słuch, spowolnione reakcje), charakteru (wiara w ludzi, ufność) oraz specyficznej w naszym regionie mentalności w szczególny sposób narażeni na nieuczciwe praktyki rynkowe są seniorzy, choć problem dotyczy również innych grup wiekowych. Typowym przykładem będzie kredytowany zakup maty piankowej, kosztującej w składzie budowlanym kilkadziesiąt złotych, za kwotę kilku tysięcy złotych, przez emeryta poddanego prostej sugestii diagnostyki, leczenia, zdrowia.  

Przedsiębiorcy wykorzystują sytuację z irytującą wręcz systematycznością oraz schematycznością. Dlatego rzecznik jest przekonany, że w interesie własnych mieszkańców Rada Gminy powinna się wypowiedzieć w sprawie zasad udostępniania lokali gminnych na działalność handlową. Zasady te powinny wymagać weryfikacji przedsiębiorców, którym udostępniane są lokale. Sprawdzenie przedsiębiorcy powinno być obowiązkiem zatrudnianej przez samorząd kadry menedżerskiej, która nie może usprawiedliwiać się brakiem wyobraźni i inteligencji, niezbędnej do jego przeprowadzenia.

Rzecznik apeluje, by każdy radny ocenił, czy wysłałby swoich bliskich np. rodziców na takie spotkanie i zadecydował według tego, co mu dyktuje sumienie. Wyniki głosowania nad proponowaną uchwałą, podobnie jak wiadomość o niniejszej inicjatywie, rzecznik przedstawi do publicznej wiadomości, niezależnie od osobowego składu Rady, którą będzie decydować o uchwale.

W załączeniu: projekt uchwały 

Włodzimierz Kowalik
Powiatowy Rzecznik Konsumentów w Radzyniu Podlaskim Pl.Potockiego 1