Wraz ze wzrostem temperatur znacząco wzrasta ryzyko odwodnienia oraz przegrzania organizmu. Upał może doprowadzić do wystąpienia udaru słonecznego lub cieplnego, który jest stanem zagrażającym zdrowiu, a nawet życiu. Jego objawy to m.in:
- zmęczenie,
- silne bóle i zawroty głowy,
- nudności,
- gorączka,
- szum w uszach,
- drgawki,
- wzrost temperatury ciała zagrażający życiu,
- większa częstotliwość bicia serca i oddechu.
Niewątpliwie, upał wpływa również na układ nerwowy człowieka. Wysokie temperatury mogą powodować ospałość, zdenerwowanie, a także wpływają na poziom koncentracji i efektywność pracy. Należy pamiętać, że upał jest szczególnie niebezpieczny dla osób starszych i dzieci. Trzeba również zadbać o zwierzęta, gdyż wysokie temperatury również u nich mogą prowadzić do przegrzania organizmu.
Zasady postępowania w czasie upałów
- Jeśli odczuwasz zawroty głowy, osłabienie, niepokój lub dotkliwe pragnienie i ból głowy zadzwoń pod numer alarmowy (tel. 112). Jeśli to możliwe przenieś się w chłodne miejsce.
- Jeżeli przyjmujesz leki, bądź w stałym kontakcie z lekarzem, aby sprawdzić jaki mają wpływ na termoregulację i równowagę wodno-elektrolitową.
- W ciągu dnia zamknij w domu okna i żaluzje, by ograniczyć napływ gorącego powietrza do pomieszczeń (szczególnie po stronie nasłonecznionej). Okna otwieraj nocą, kiedy temperatura jest niższa – jeżeli oczywiście warunki bezpieczeństwa na to pozwalają.
- Noś lekką i przewiewną odzież z tkanin naturalnych, w jasnych kolorach. Wspomoże to właściwą termoregulację organizmu.
- Unikaj skrajnych temperatur – jeżeli pracujesz w klimatyzowanych pomieszczeniach nie wychodź od razu na zewnątrz, gdzie panuje upał – może to spowodować szok termiczny, zwłaszcza u starszych i bardzo młodych ludzi.
- Ogranicz opalanie, ponieważ zbyt długie przebywanie na słońcu jest szkodliwe dla organizmu, który łatwo może ulec przegrzaniu, a skóra poparzeniu. Przebywaj na słońcu nie dłużej niż maksymalnie 2 godz., stosując przy tym kremy ochronne.
- Unikaj forsownego wysiłku fizycznego w najgorętszej porze dnia. Wysiłek fizyczny, jak np. bieganie może doprowadzi do odwodnienia, skurczów mięśni spowodowanych odwodnieniem i utratą minerałów, przegrzaniem organizmu lub udaru cieplnego.
- Będąc nad wodą pamiętaj, że nie wolno gwałtownie wchodzić do niej bezpośrednio po opalaniu – zanim zaczniesz pływać, opłucz ciało (twarz, klatkę piersiową) wodą do której wchodzisz i dopiero wtedy powoli się w niej zanurz.
- Podróżując samochodem, częściej rób przerwy i odpoczywaj w zacienionych miejscach, aby złagodzi negatywny wpływ wysokiej temperatury na koncentrację.
- Nawadniaj organizm – pij dużo wody, najlepiej niegazowanej.
- W upalne dni przygotowuj lekkie posiłki, bazujące na owocach i warzywach, które dostarczają organizmowi niezbędnych składników mineralnych i witamin. Unikaj tłustych, smażonych i wysokokalorycznych dań, które dodatkowo obciążają i tak zmęczony upałem organizm.
- Wysokie temperatury sprzyjają rozwojowi bakterii salmonelli, dlatego unikaj pokarmów z surowych jajek, a także często i dokładnie myj ręce.
- Unikaj alkoholu, ponieważ sprzyja odwodnieniu organizmu.
Dzieci:
- Pod żadnym pozorem nie zostawiaj dzieci i zwierząt w zaparkowanym pojedzie. Temperatura w nagrzanym samochodzie może dochodzić do 50 - 60 C. ̊
- Dzieci podczas upałów nie powinny wychodzi z domu, jeśli musisz wyjść, ubierz dziecko w lekką, przepuszczającą powietrze, jasną odzież. Pamiętaj o czapce, najlepiej z daszkiem.
- Chroń dziecko przed słońcem, m.in. używając parasolki nad wózkiem nawet wtedy, kiedy ten stoi w ocienionym miejscu.
- Podawaj dziecku letnie, lecz nie zimne napoje, w szczególności ziołowe i/lub owocowe herbatki, a także wodę mineralną lub sok.
- Kąp dziecko w letniej (nie zimnej!) wodzie.
Seniorzy:
- Seniorzy podczas upałów nie powinni wychodzi z domu. Jeśli jest to niezbędne, to koniecznie z nakryciem głowy.
- Osoby starsze zwykle przyjmują większe ilości leków. Podczas upałów, gdy organizm się odwadnia, ich stężenie w organizmie może się zwiększyć nawet do zagrażającego życiu. W związku z tym, powinny one bardzo uważnie monitorować swoje samopoczucie, a przede wszystkim stosować się do zaleceń związanych z postępowaniem podczas upałów.
Dzięki zastosowaniu się do powyższych wskazań na pewno znacznie łatwiej będzie nam przetrwać ciężkie upały. I choć po zimie jesteśmy spragnieni słońca i ciepła, to w te szczególnie gorące dni, lepiej zachować ostrożność, aby móc się później w pełni cieszyć latem w dobrym zdrowiu ikondycji.
Jednocześnie przypominamy, iż w skutek upałów wzrasta zagrożenie pożarowe. Często wystarczy iskra, aby spłonęło kilka, kilkanaście czy kilkadziesiąt hektarów lasu.
Dlatego apelujemy o zachowanie maksimum ostrożności wszystkich tych, którzy korzystają z uroków naszych lasów i o przestrzeganie kilku podstawowych zasad:
W lasach i na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100m od granicy lasu zabronione jest:
- rozniecanie ognia poza miejscami wyznaczonymi,
- wypalanie wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych,
- palenie tytoniu, z wyjątkiem dróg utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi.
- W lasach poruszajmy się tylko po wyznaczonych szlakach. Wcześniej jednak należy dowiedzieć się o stopniu zagrożenia pożarowego lasu, jaki obowiązuje wdanym dniu i dostosować się do niego - być może ogłoszono zakaz wstępu do lasu.
- Nie wchodźmy na uprawy leśne i do młodników o wysokości do 3 m.
- Poruszajmy się pojazdami mechanicznymi i zaprzęgowymi tylko drogami oznakowanymi drogowskazami.
Największe zagrożenia pożarowe na obszarach leśnych powodowane są przez osoby korzystające z letniego wypoczynku na tych obszarach oraz przez osoby zbierające owoce runa leśnego. Zagrożenie pożarowe lasów jest związane z nagminnym naruszaniem przepisów przeciwpożarowych, a przede wszystkim z używaniem ognia otwartego w lasach, to jest paleniem papierosów, ognisk, użytkowaniem grilli, w miejscach do tego nieprzeznaczonych. Ponadto bardzo często pożary lasów powstają w wyniku wyrzucania niedopałków papierosów z przejeżdżających przez tereny leśne samochodów lub pociągów.
W przypadku zauważenia tego typu pożarów odradzamy próby samodzielnego gaszenia – gdyż pożary lasów są bardzo trudnymi pożarami wymagającymi znacznych ilości specjalistycznego sprzętu oraz odpowiednich zapasów wody i środków gaśniczych.
Pożary lasów rozprzestrzeniają się bardzo szybko, z małego pożaru ściółki leśnej przechodzą w tzw.pożary wierzchołkowe, których prędkość rozprzestrzeniania się może osiągnąć nawet ponad 100 km/h.
Dlatego każdy kto zauważy pożar lasu jest zobowiązany do powiadomienia odpowiednich służb. Należy zadzwonić na numer alarmowy 998 i zgłosić powyższy fakt.
P A M I Ę T A J !
Wzniecić pożar lasu można bardzo łatwo o wiele trudniej go ugasić. W płomieniach giną zwierzęta i ludzie. Tylko Ty możesz temu zapobiec.